Posiadanie statusu organizacji pożytku publicznego wiąże się z wieloma dodatkowymi przywilejami dla organizacji. Mogą one otrzymywać 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, korzystać ze zwolnień od podatku dochodowego od osób prawnych, podatku od nieruchomości, podatku od czynności cywilnoprawnych, opłaty skarbowej, opłat sądowych. Zwolnienia te mają zastosowanie w stosunku do prowadzonej przez OPP nieodpłatnej działalności pożytku publicznego. Celem niniejszego artykułu jest analiza preferencji fundacji posiadającej status OPP. Artykuł bazuje na przeglądzie aktów prawnych oraz literatury dotyczącej tematu.
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie stworzyła szczególnie istotną możliwość przekazywania 1% podatku dochodowego przez osoby fizyczne na rzecz Organizacji Pożytku Publicznego. Ustawodawca podkreśla istotność wydatkowania środków. Otrzymane przez organizację pożytku publicznego środki finansowe pochodzące z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych mogą być wykorzystane wyłącznie na prowadzenie działalności pożytku publicznego. W myśl art. 27 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych przekazują 1% podatku obliczonego zgodnie z przepisami podatkowymi na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego. Dodatkowo istnieje możliwość określenia celu spożytkowania przekazanego 1% podatku. Jest to możliwe zgodnie z art. 45c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wprowadzonym ustawą z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 28, poz. 146). Niemniej jednak, określenie celu, nie obliguje OPP do spożytkowania środków w ten określony sposób. Są to sugestie i wytyczne dla organizacji, jednakże, może ona dowolnie spożytkować otrzymane środki zgodnie ze statutem na działalność pożytku publicznego. OPP korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego na wyżej opisanych zasadach, prawo do tego posiadają wszystkie instytucje realizujące cele pożytku publicznego bez względu na posiadany status. Zwolnienia z podatku od nieruchomości reguluje art. 7 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.). Zwolnione od tego podatku są nieruchomości przeznaczone na nieodpłatne cele statutowe organizacji pożytku publicznego. W przypadku prowadzania przez organizację w danym lokalu zarówno działalności odpłatnej jak i nieodpłatnej statutowej, w celu skorzystania z ulgi należy wyznaczyć powierzchnię przeznaczoną na realizację celów nieodpłatnych. Od tej określonej części powierzchni, OPP może zostać zwolniona z podatku od nieruchomości. W stosunku do części powierzchni zajmowanych na realizację odpłatnych celów statutowych stosuje się preferencyjne stawki, znacznie niższe od tych, które ponoszą podmioty gospodarcze. (art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. c i pkt 2 lit. e ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). Na podobnych warunkach OPP zwolnione są z opłat od czynności cywilnoprawnych skarbowych oraz sądowych. Zwolnienia, o których mowa wynikają z art. 8 pkt 2a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) , art. 7 pkt 4 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635 z późn. zm.) oraz art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 z późn. zm.). Organizacje są zwolnione z opłat w przypadku czynności cywilnoprawnych, zgłoszenia lub składana wniosku o dokonanie czynności urzędowej albo wniosku o wydanie zaświadczenia lub zezwolenia oraz nie maja obowiązku uiszczania opłat sądowych. Obowiązkowym warunkiem zwolnienia z opłat we wszystkich przypadkach jest dokonywanie czynności związanych z nieodpłatną działalnością statutową organizacji.
Ponadto organizacja pożytku publicznego może, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, nabywać na szczególnych warunkach prawo użytkowania nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (art. 24. u.d.p.p.w.) W tym celu minister właściwy do spraw Skarbu Państwa może przekazać darowiznę nieruchomości z zasobu Skarbu Państwa na rzecz organizacji pożytku publicznego. Właściwy organ, może udzielić bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) organizacjom pożytku publicznego. Warunkiem jest przekazanie nieruchomości w celu działania pożytku publicznego organizacji. Istnieją inne dodatkowe poza podatkowe uprawnienia, z których mogą korzystać OPP określone w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz.U. z 2003 Nr 96 poz. 873 ze zm.) Zgodnie z art. 25 W organizacji pożytku publicznego mogą wykonywać pracę osoby skierowane do odbycia służby zastępczej, na zasadach i w trybie określonych w odrębnych przepisach. Ponadto art. 26 mówi o tym, że jednostki publicznej radiofonii i telewizji umożliwiają organizacjom pożytku publicznego nieodpłatne informowanie o ich działalności na zasadach określonych w przepisach odrębnych.
Podsumowując, organizacje pożytku publicznego mogą korzystać z szeregu przywilejów, ale muszą też ściśle przestrzegać przepisów prawa dotyczących OPP.
Bibliografia:
1. Blicharz, J., 2012, Komentarz do ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, [w:] Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Ustawa o spółdzielniach socjalnych. Komentarz, Wolters Kluwer Polska
2. Cioch. H., Kidyba, A., 2007, Ustawa o fundacjach. Komentarz, Wolters Kluwer Polska
3. Dowgier, R., Nowe regulacje o podatkach i opłatach lokalnych w 2004 r., Finanse Komunalne 2004, nr 2, s. 46
4. Interpretacja indywidualna Urzędu Skarbowego w Katowicach z 29.10.2010, IBPBI/2/423-1015/10/BG
5. PIT.pl, 2014, Ulgi i odliczenia http://www.pit.pl/ [dostęp: 08.03.2014]
6. Pozytek.gov.pl, 2014, OPP obowiązki i przywileje, http://www.pozytek.gov.pl/OPP,-,obowiazki,i,przywileje,901.html [dostęp: 09.03.2014]
7. Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z zm.).
8. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 1992 Nr 21 poz. 86 ze zm.)
9. Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635 z późn. zm.)
10. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.)
11. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz.U. z 2003 Nr 96 poz. 873 ze zm.)
12. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 Nr 80 poz. 350 ze zm.)
13. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 z późn. zm.)
14. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 o fundacjach (Dz.U. 1991 Nr 46, poz. 203)
15. Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.)
16. Wyr NSA z dnia 1 kwietnia 2011, II FSK 2110/09
17. Wyr. NSA z 12.3.2009 r., II FSK 1781/07, Wspólnota 2009, Nr 13, s. 44
18. Wyr. NSA z 30 czerwca 2004 r., FSK 188/2004, Gazeta Prawna 2004, nr 127, s. 4
19. Wyr. WSA Warszawa z 26.05.2009, III SA/Wa 3511/08
|